نمک خوراکی چگونه تهیه میشود؟

نمک خوراکی Table Salt یا نمک تصفیه شده Refine Salt از طریق تصفیه نمک صنعتی استخراج شده از معدن نمک و یا نمک دریایی با استفاده از ماشین آلات خاصی از جمله کریستالایزر و یدزن و … به دست می آید.

نمک خوراکی چیست؟

نمک صنعتی یا NaCL ماده ای معدنی می باشد که تمامی موجودات زنده برای ادامه به مصرف آن نیاز دارند زیرا به عنوان الکترولیت, حامل مواد غذایی در بدن است. البته مصرف نمک صنعتی مشکل مختلفی چون مسمومیت برای انسان بوجود می آورد چرا که نمک معدنی یا نمک صنعتی دارای فلزات سنگین و مواد مضر است که برای سلامتی انسان خطر آفرین می باشد.

نمک صنعتی نمکی است که خلوص آن کمتر 95 درصد باشد و از آن در صنایع مختلفی مانند تغذیه دام, چرم سازی و به عنوان ماده پر کننده در تولید مواد شوینده استفاده می شود.

نمک خوراکی چگونه بدست می اید؟

نمک صنعتی را پس از استخراج از معدن و انتقال به کارخانه نمک بصورت کلوخه در آب جوش حل می کنند سپس بخار آب که در آن نمک هم موجود است را از بین لوله های آب سرد عبور می دهند تا بسرعت سرد شده و بلور های خالص نمک تصفیه شده با خلوص 99/2 درصد تشکیل گردد و سپس به سانتریفیوژ انتقال داده می شود تا کاملا خشک شده و در دستگاه ید زن پس از یددار شدن بسته بندی شود.

نمک خوراکی تصفیه شده

نمکی که بصورت بسته بندی شده با مجوز بهداشت و علامت استاندارد در بازار عرضه می شود کاملا خالص بوده و دارای ید کافی برای حفظ سلامتی انسان است و می تواند نیاز بدن را به سدیم و ید تامین نماید.

فرآیند تبدیل آب نمک به نمک خوراکی:

ساده‌ترین روش تبخیر آب نمک، تبخیر خورشیدی است، اما این روش فقط در مناطق گرم، خشک و خورشیدی قابل اجرا است. آب نمک در حوز‌های خالی جمع شده و در معرض نور خورشید قرار داده می‌شود. البته با شروع فرآیند تبخیر، ناخالصی‌های حل ناشدنی از قبیل: ماسه و خاک و ناخالصی‌های کمتر حل شدنی از قبیل: کربنات کلسیم به کف حوز نشست می‌کنند. سپس آب نمک را با استفاده از جریان گرانشی به حوزی دیگر پمپاژ می‌کنند. در این مرحله، سولفات کلسیم همراه با تداوم فرآیند تبخیر نشست می‌کند. پس از آن بار دیگر آب نمک باقیمانده را به حوز دیگری انتقال می‌دهند و در اینجا نمک، با تداوم فرآیند تبخیر، نشست کرده و جدا می‌شود. البته قبل از تکمیل فرآیند تبخیر، یک بار دیگر آب نمک را برای جلوگیری از وجود ناخالصی‌های حل شدنی بالفعلی مانند کلرید مگنزیم، سولفات مگنزیم، کلرید پتاسیم، برومید مگنزیم در نمک، منتقل می‌کنند. احتمالاً این مواد را به صورت جداگانه برای مصارف تجاری جمع آوری می‌کنند.

نمک را با استفاده از دستگاه‌های روی مسیر‌های راه آهنی موقتی که بر روی لایه نمک قرار دارند، بیرون می‌آورند. سپس آن را با آب نمک دارای غلظت فراوان شستشو می‌دهند. این آب حاوی مقدار فراوانی نمک است (طوری که نمی‌توان هیچ نمک دیگری به آن افزود)، بنابراین نمک از هرگونه ناخالصی، بدون حل شدن، کاملاً شسته می‌شود. نمک شسته شده از آب نمک تفکیک می‌شود، با مقداری آب تمیز شسته شده و به منظور آبکشی کامل به مدت دو یا سه ماه در توده‌های بزرگی انباشته می‌شود. در این مرحله نمکی با خلوص ۴/۹۹ درصد داریم که می‌توان در بسیاری از مقاصد صنعتی مورد استفاده قرار داد. اما در صورتی که به نمک خالصتری نیاز داشته باشیم، بار دیگر آن را در آب نمک و آب تمیز شستشو داده و به مدت یک یا دو روز آن را آبکشی می‌کنیم، سپس نمک را در هوای گرم اجاق (حدود ۳۵۶ درجه فارنهایت (۱۸۵ درجه سانتیگراد) خشک می‌کنیم. نمک به دست آمده، پس از این مرحله ۸/۹۹ درصد خالص و برای مصارف خانگی و پخت و پز مناسب است.

فرآیند تبدیل آب نمک اغلب به وسیله دستگاه‌های تبخیر خلاء اثر چندگانه انجام می‌شود. این وسیله از سه یا تعداد بیشتری استوانه فلزی با کف مخروطی تشکیل شده است. در مرحله اول، آب نمک در معرض مواد شیمیایی قرار داده می‌شود تا کلسیم و ترکیبات مگنزیمی آن جدا شوند. سپس کف استوانه را پر می‌کند. آب نمک موجود در استوانه اول از لوله‌هایی که به وسیله بخار گرم شده اند، عبور داده می‌شود. آب نمک به جوش آمده و بخار آن وارد استوانه بعدی می‌شود، و در آنجا آب نمک را گرم می‌کند. بخار حاصل از این آب نمک، آب نمک استوانه بعدی را گرم می‌کند و این فرآیند به همین منوال ادامه می‌یابد. تراکم بخار در هر یک از استوانه‌ها موجب افت فشار داخلی می‌شود و به این ترتیب آب نمک در دمای پایینتری به جوش می‌آید. نمک مانند یک ماده آبکی غلیظ از کف استوانه خارج می‌شود. این ماده به منظور زدودن آب نمک اضافی، خشک شده و برای تنظیم اندازه تکه ها، از تور سیمی عبور داده می‌شود. نمک به دست آمده از این روش به نام نمک گودال خالی شناخته شده و شامل کریستال‌های مکعبی شکل کوچکی می‌شود.

فرآیند تبدیل آب نمک را می‌توان در گرینر هم انجام داد. آب نمک از لحاظ شیمیایی تصفیه شده و به داخل یک گودال بزرگ پمپاژ می‌شود. این گودال را با بخاری که از لوله‌های فرو رفته در آب نمک عبور می‌کند، حرارت می‌دهند. آب نمک تا دمای اندکی کمتر از نقطه جوش حرارت داده می‌شود و نمک شکل گرفته روی سطح آن را در هنگام تبخیر تراش می‌دهند. در این مورد معمولاً از دمایی در حدود ۱۹۴ درجه فارنهایت (۹۰ درجه سانتی‌گراد) استفاده می‌شود. دمای کمتر موجب تولید دانه‌های بزرگتر و برعکس، دمای بیشتر موجب تولید دانه‌های کوچکتر می‌گردد. دانه‌ها تا هنگام نشست به کف استوانه، که وارد مرحله جمع آوری و خشک شدن می‌شوند، رشد می‌کنند. نمک گرینر از دانه‌های کوچک تشکیل می‌شود نه مکعب‌ها و ترجیحاً در مصارف ویژه خانگی کاربرد دارد. گاهی اوقات از فرآیند آلبرگر نیز استفاده می‌شود، طوری که در مرحله نخست این فرآیند آب نمک تا اندازه‌ای در دستگاه تبخیر، بخار شده و سپس به گرینر انتقال داده می‌شود. این روش ترکیبی از دانه‌ها و مکعب‌ها را تولید می‌کند.

در این مرحله نمک مورد استفاده در بسیاری از مصارف آماده بسته بندی در کیسه‌ها یا جعبه‌های گوناگون و مصرف است. اما باید یدید پتاسیم را برای تولید نمک خوراکی یددار اضافه کرد. پس از آن نیز بایستی کربنات مگنزیم، سیلیکات کلسیم، فسفات کلسیم، سیلیکات مگنزیم یا کربنات کلسیم را برای آزادسازی جریان آن افزود. در پایان نمک را بسته بندی کرده و به رستوران‌ها و خواروبار فروشی‌ها می‌فرستند.