خصوصیات ظاهری و خواص درمانی کاکوتی (آویشن یا کهلیک اوتی)

آویشن ساقه های پوشیده از کرک و برگ های کوچک زیادی است. برگ های آن کوچک، لوزی شکل، نوک تیز و به صورت متقابل، بر روی ساقه قرار دارند. این برگ ها به رنگ خاکستری روشن و با بوی بسیار نافذ است و دارای دم برگ های کوچکی نیز می باشد. گل های کوچک، گلی رنگ و یا سفید و به صورت مجتمع در انتهای ساقه قرار دارد. گل و برگ آویشن مورد استفاده قرار می گیرند. این گیاه در ایران به آویشن شیرازی نیز معروف می باشد ولی این گیاه بومی اروپا، بالکان و قفقاز است. صادرات آن اکثرا از کشورهای اسپانیا، مراکش، فرانسه، بلغارستان و مجارستان به دیگر نقاط جهان صورت می گیرد.
مهمترین ترکیب گیاه، اسانس موجود در برگهای آن موجود است. تیمول و کارواکرول دو ترکیب مهم در اسانس آویشن می باشند. خاصیت ضد میکروب تیمول، بسیار قوی می باشد که همین امر باعث درست شدن محصولاتی مانند شربت آویشن می باشد که در برونشیت، سیاه سرفه به خوبی می توان از آن استفاده کرد.
هم چنین در بعضی محصولات موضعی، به عنوان ضد خارش، محلول های حمام و محلول های غرغره برای کاهش تورم دهان وگلو مصرف می شود.کاربرد دیگر آویشن، مصرف آن به صورت پودر در بعضی ادویه جات و ترشی هاست، در بین مردم اکثرا به خاطر اثرات مسکن، ضد اسپاسم و ضد نفخ، از آن استفاده می شود.

خواص درمانی کاکوتی :

• ضد درد
• ضد آلزایمر
• ضد آرتریت
• ضد میکروب
• ضد سلولیت
• ضد باکتری
• ضد سرطان
• ضد تب
• ضد کرم
• ضد احتقان
• بازکننده برونش ها
• کاهش دهنده ی چربی خون
• کاهش دهنده ی فشار خون
• محرک سیستم ایمنی بدن
• کاهش دهنده ی ترشحات بزاقی و مسکن و محرّک
  تا کنون عارضه ای در مورد آویشن گزارش نشده است، ولی ممکن است در مورد معدودی، دردهای شکمی را ایجاد کند. نکته ی دیگر تیمول موجود در آن در بیماری کولیت، نارسائی قلبی و در زمان حاملگی، توصیه نمی گردد.

* کاکوتی همان کهلیک اوتی است

کهلیک اوتی طبیعتی گرم و خشک دارد و ضد باکتری و خلط آور سرما خوردگی و ضدعفونی کننده روده می باشد. اثرات کهلیک اوتی با گیاه آویشن خیلی شبیه هم است. کهلیک اوتی دارای نام علمی ziziphora tenuir از خانواده labiatae می باشد و thymus که نام علمی آویشن می باشد نیز از خانواده  labiataeمی باشد.

آویشن بیشتر در بیماری های تنفسی استفاده می گردد ولی کاکوتی اغلب در درمان اختلات گوارشی نظیر اسهال و دل پیچه کاربرد دارد.

پزشکان متخصص تغذیه معتقدند کهلیک اوتی به علت صفرابر بودن برای مبتلایان به ورم مزمن کیسه صفرا و عوارض کبدی مفید می باشد. کهلیک اوتی در رفع سرماخوردگی ششی مفید بوده و چون اثر محرک کننده دارد هضم غذا را نیز اسان می کند. جوشانده کاکوتی در رفع رماتیسم و نرمی استخوان مفید است و غرغره جوشانده آن ورم لوزه ها را برطرف می کند. کهلیک اوتی همچنین در بند آمدن خونریزی از بینی بسیار مفید و موثر است که دم کرده آن را به روی پنبه ریخته و پنبه آغشته به کهلیک اوتی را در بینی می گذارند. اشخاصی که رماتیسم و یا سیاتیک دارند از حمام کهلیگ اوتی می توانند استفاده کنند که 100 گرم کهلیک اوتی در 3 لیتر آب جوشیده در وان ریخته و داخل وان بنشینند.

در آخر فرق بین جوشانده و دمنوش را ذکر کنم که در مورد مصرف گیاهان داروئی باید به آن دقت کرد.

• در جوشانده: 30 گرم گیاه خشک را در 750 سی سی آب سرد ریخته روی حرارت قرار داده تا پس از جوشیدن و بخار شدن مقداری از آب آن می توان مصرف کرد.
• در دمنوش :30 گرم گیاه خشک را در500 سی سی آب جوش ریخته و بعد از 5 تا 10 دقیقه دم کشیده و قابل مصرف می باشد.
• گلبرگ ها و برگ های گیاهان داروئی را به صورت دمنوش و ریشه ها و دانه ها و سرشاخه های گیاهان داروئی را بیشتر به صورت جوشانده مصرف می کنند.