قمرهای منظومه شمسی

 درباره قمرهای منظومه شمسی  چه می دانید؟

در کهکشان راه شیری که محل سکونت ما است هشت سیاره وجود دارد که در اطراف هر کدام از آنها قمرهایی درمداری مشخص در حال چرخش هستند و تعداد قمرهای هر سیاره و اندازه آنها با سیارات دیگر متفاوت است.

جرم آسمانی كه به دور جسم نسبتا  بزرگی در مدار مشخصی در حال چرخش باشد را قمر می گویند در نتیجه این تعریف می توان گفت؛ تمامی سیارات منظومه شمسی قمر طبیعی خورشید محسوب می شوند و تمامی ماهواره هایی که ما انسان ها  جهت انجام کارهای تحقیقاتی، رصدی‌، سنجشی، ارتباطات و تولید به مدار زمین و یا سایر سیارات پرتاب کرده ایم قمرهای مصنوعی محسوب می شوند.

قمرهای طبیعی سیارات منظومه شمسی

سیاره زهره و عطارد به دلیل قرار گرفتن در میان سیاره زمین و خورشید به سیارات داخلی معروف هستند و در اطراف آنها هیچ قمری در حال چرخش نیست.
سیاره سوم در سامانه خورشیدی ما کره زمین سیاره محل سکونت ما است که در اطراف آن تنها یک قمر در مداری بیضوی شکل در حال چرخش است که گاهی در دورترین فاصله از زمین حدود 400 هزار كيلومتری و گاهی در نزدیکترین نقطه در فاصله 360 هزار کیلوکتری از زمین قرار می گیرد.

قمرهاي مريخ

مريخ دارای دو قمر كوچك به نام‌های فوبوس و ديموس است که فوبوس با قطر 16 کیلومتر بزرگتر از قمر دیموس با قطر 11 کیلومتر است و هر دوی آنها در مداری همتراز با صفحه استوایی سیاره مريخ در جهت عقربه‌های ساعت به دور سیاره سرخ منظومه شمسی در حال چرخش هستند.
قمر فوبوس 5 هزار و 900 كيلومتر از سیاره مریخ فاصله دارد و در مدت زمان 7 ساعت و 39 دقيقه یک دور کامل سیاره مریخ را طی می کند به طوری که پس از طلوع این قمر در مغرب 4 ساعت و نیم دیگر در مشرق سیاره سرخ غروب می کند.
قمر ديموس از مرکز سیاره مریخ  250 هزار كيلومتر فاصله دارد و نیازمند 24 ساعت و 37 دقیقه زمان برای یک دور چرخش کامل به دور سیاره سرخ است.

قمرهای مشتری

ستاره شناسان تاکنون در اطراف سیاره مشتری که به غول گازی منظومه شمسی معروف است 16 قمر کشف کرده اند که 4 قمر اول آن در سال  1610 توسط گالیله کشف شد با نام قمرهای گالیله ای شهرت یافت که ستاره شناسان آنها را با نام های يو، اروپا، گانيميد و كاليستو می شناسند.

قمرهای سیاره زحل

سیاره زحل که به ارباب حلقه های منظومه شمسی معروف است تاکنون که توسط دانشمندان مورد بررسی قرار گرفته مشخص شده که این سیاره 20 قمر دارد که قمر ميماس در فاصله‌ 188 هزار کیلومتر از این سیاره نزدیکترین قمر آن محسوب می شود و دورترین قمر زحل فوب نام دارد که در فاصله ای بیش از 16 میلیون کیلومتری از این سیاره قرار گرفته است.
زمان مورد نیاز برای یک دور کامل چرخیدن به دور سیاره زحل  از 23 ساعت براي ميماس تا 550 روز براي فوب طول می کشد و تمامی سیارت به جز فوت در جهت چرخش عقربه های ساعت به دور زحل در حال چرخش هستند.

قمرهای زحل در رده قمرهای کوچک قرار می گیرند به طوری که قطر كوچكترين قمر این سیاره (هبپرون) حدود 480 كيلومتر و بزرگترین قمر آن که تیتان نام دارد حدود 4 هزار و 200 کیلومتر است و سرعت حرکت آن به دلیل جرم بالا و دمای آن به علت فاصله زیادش با خورشید کم است. محققان بر این باورند که در اطراف قمر تیتان جوی قابل توجه وجود دارد و مطالعات جدیدی كه اخيرا گروهی از دانشمندان انجام داده اند خبر از وجود اتان که يكی از چند مولكول لازم برای تشكيل حيات است می دهد.

حلقه‌های زحل قمر آن محسوب می شود

در اطراف سیاره گازی زحل چهار حلقه جامد که با حروف A ،B ،C و Dمشخص شده اند وجود دارد که نور و روشنایی هرکدام از آنها با دیگری متفاوت است و حلقه میانی یا حلقه B نسبت به سه حلقه دیگر بسیار پر نورتر است.

ستاره شناسان و منجمان این حلقه ها را جز قمرهای سیاره زحل محسوب می کنند زیرا آنها نیز همانند قمرهای سایر سیارات منظومه در مدار مشخصی به دور سیاره خود در حال چرخش هستند.

قمرهاي اورانوس

سیاره اورانوس هفتمین سیاره سامانه خورشیدی دارای پنج قمر با نام های ميراندا، آريل‌، اومبريل، تيتانيا‌ ‌و ابرون است که تمامی آنها  در مداری موازی با صفحه استوایی سیاره در حال چرخش هستند و زاویه ای قایم بر مدار سیاره اورانوس را ایجاد می کنند و اندازه‌ قمر های آن تقریبا از 240 کیلومتر تا هزار کیلومتر است و نزدیکترین قمر این سیاره در 120 هزار کیلومتری و دورترین آنها در 580 هزار کیلومتری از  سیاره اورانوس جای گرفته است.

قمرهاي نپتون

در پی بررسی هایی که در اطراف سیاره نپتون انجام شده تا کنون دو قمر کشف شده که نام اولین قمر آن تریتون است این قمر تنها قمر نزديك به سیاره نپتون است که برخلاف جهت عقربه های ساعت (حرکت رجعی یا معکوس) به دور آن در حال چرخش است.
تريتون در فاصله‌ 354 هزار کیلومتری سیاره نپتون قرار دارد که این فاصله تقریبا با فاصله ماه از زمین برابر است این قمر قطری حدود 3 هزار و 500 کیلومتر و جرمی برابر با يک پانزدهم جرم زمین را دارد که هر پنج روز و بيست ساعت يكبار مدار مشخص خود به دور سیاره نپتون را طی می کند.

نریيد نام قمر دوم سیاره نپتون است که با دوره‌ تناوب نجومی 360 روز صورت مستقیم  در مدار خود به دور سیاره نپتون می چرخد؛ این قمر به اندازه ای کم فروغ است که با تلسکوپ های بزرگ هم قابل رویت نیست و در مداری بسیار دور تر از سیاره نپتون در حال چرخش است به طوری که در فاصله یک میلیون و 175 هزار كيلومتر در نزدیکترین فاصله به نپتون است.