ترقه آتشبازی کوچکی است که با زدن آن بر زمین یا آتش زدن فتیلهٔ آن منفجر شده و صدای مهیبی ایجاد میکند.چینیها از همان سدهٔ نخستین قبل از میلاد شوره و کربن را میشناختند. اختلاط این دو جسم به نسبتهای معین در سدهٔ سوم میلادی رایج بود. در آغاز سدهٔ هفتم موفق به تهیهٔ ترقهٔ آتشبازی شدند. با شروع سدهٔ دهم از یک مخلوط محترقه که از گوگرد، شوره، زغال و قیر ترکیب شده بود در صنایع جنگی استفاده میکردند.معمولاً از ترقه در جشنها و مراسمی چون چهارشنبه سوری در ایران، هالووین و کریسمس، روز استقلال در آمریکا، دیوالی در هند، تیهار در نپال، عید فطر در مالزی، روز عاشورا در مراکش، شب آتش بازی در انگلستان، روز باستیل در فرانسه، سال نوی چینی و تقریباً در هر جشنواره فرهنگی سریلانکا استفاده میکنند.
وسایل لازم برای ساختن ترقه با کبریت
- کاغذ
- کبریت
- نوار چسب
- قیچی
نکات مهم در ساختن ترقه با کبریت
- دور از آتش و مواد آتش زا کار کنید
- جهت احتیاط در فضای باز کار کنید
- در هنگام ساختن ترقه از ضربه به آن پرهیز کنید
- در صورت امکان کپسول آتش خاموش کن در دسترس داشته باشید
چگونه ترقه با کبریت و کاغذ بسازیم
کافیه سرکبریت ها رو جدا کنید و باچسب دورش رو بپیچید و با ضربه زدن منفجر کنید. البته از این روش معمولا در مواقع ضروری که سوخت در دسترس نیست برای روشن کردن آتش هم استفاده می شود.
واژه کبریت پیش از ساخت کبریتهای شیمیایی امروزی در پارسی و عربی در معنای گوگرد استفاده میشد. ریشه واژه کبریت به واژه کوپریتو (kuprītu) اکدی بازمیگردد که نخست زبان آرامی آن را به صورت ku-eb̲h̲rīt̲h̲ā وام گرفت و سپس عربی و پارسی آن را از آرامی وام گرفتند.
در قدیم برای روشن کردن آتش، یک چوب نوک تیز یا مته مخصوصی که برای همین کار درست شده را روی یک صفحه پهن میچرخانند و پهلوی آن ماده خشکی مانند مو یا کهنه یا ریشه و چوبهای پوسیده قرار میدادند و آنرا آنقدر میچرخانند تا گرمی حاصله باعث آتش زدن ماده مزبور میشد. در بعضی قبایل نیمه متمدن کنونی نیز با سنگ آتشزنه و آهن آتش روشن میکنند.
در گذشته همچنین از پاره چوبهای باریک یا چوب شاهدانه، کبریت ساخته میشد که یک یا دو سر آن را در گوگرد مذابی فرو کردهبودند که در برخورد با جسمی افروخته آتش میگرفتهاست. تقریباً در سه قرن پیش دانشمندان راههای مخصوصی برای بدست آوردن آتش پیدا کردند از آنجمله یکی از آنها مقداری سولفور را در مخلوطی از کلرات دو پتاسیم و قند افکند از این عمل شعلهای افروخته شد. پس از آن یکی دیگر از دانشمندان مقداری سولفور را بر نوک چوبی مالید و آنرا کمی در اسید سولفوریک نگاه داشت بعداً مقداری کلرات دو پتاسیم و قند تهیه کرده چوب مزبور را در آن فرو برد در این وقت واکنشهای شیمیایی باعث افروخته شدن سولفور گشت و چوب نیز آتش گرفت.
افزودن دیدگاه